Mieczysław był to najstarszy brat mojej babci Michaliny z domu Hanek. Urodził się 9 września 1916 w Krakowie jako drugie dziecko Piotra Hanka i Bronisławy z Kasperkiewiczów. Po tragicznej śmierci starszego brata, 4-letniego Władka, który został kopnięty w przez konia na krakowskich Błoniach, stał się najstarszym z szeciorga rodzeństwa Hanków: Mieczysława, Bronisława, Genowefy, Kazimierza, Krystyny i Michaliny. Po latach jego siostra, Krystyna powiedziała, że był „najlepszy” z nich wszystkich. Rodzina Hanków mieszkała w Krakowie, przy ulicy Prądnickiej, jednak utrzymywała żywe kontakty z podkrakowską Rybną, rodzinną miejscowością matki, Bronisławy. Tam też urodziła się część rodzeństwa Mieczysława, min. moja babcia Michalina.
O niej i jej przodkach moża przeczytać w poniższym linku:
https://toztoprzodek.wordpress.com/2019/05/17/michalina-pabijan-z-domu-hanek-wywod-przodkow/
Nie wiemy wiele o dzieciństwie i młodości Mieczysława. Rodzina Hanków nie należała do zamożnych. Ojciec Piotr przybył do Krakowa z pobliskich Bilczyc. W spisie mieszkanców wspomniany jest jako „parobek”. Później ponoć pracował jako górnik. Pytanie do jakiej kopalni mógł dojeżdżać z Krakowa? Niestety w końcu uległ on wypadkowi i nie mógł wykonywać dalej swojej pracy. Status materialny rodziny bardzo wtedy podupadł. W takich warunkach wychowywał się młody Mietek. Według relacji jego młodszej siostry Krystyny był lotnikiem, co jednak ciężko potwierdzić. W dokumentach z Muzeum Auschwitz występuje jako robotnik, być może jednak ukrywał swoje prawdziwe zajęcie. Jak pisałem, Hankowie nie należeli do majętnych, co mogło być pewnym utrudnieniem, żeby zostać pilotem.
Kiedy wybuchła II Wojna Światowa Mieczysław miał 23 lata. Nie wiem niestety, czy służył gdzieś podczas Kampani Wrześniowej. Na pewno w roku 1940 był już w Krakowie. Pewnego dnia tego roku, Mieczysław miał umówione spotkanie z dziewczyną. Matka, coś przeczuwała i nie chciała go puścić, zaklinała, żeby został w domu. Mieczysław był młody i powiedział tylko, że przecież nic złego nie może się stać. Pobiegł zadowolony na Rynek krakowski. Niestety trafił w sam środek łapanki. Niemcy schwytali go pod Sukiennicami. Po krótkim czasie został osadzony w zakładzie karnym w Tarnowie przy ul. Konarskiego. Tam więźniowie byli przetrzymywani w ciężkich warunkach. W celach 6-8 osobowych znajdowało się po 30-35 osadzonych. Niestety Mieczysław znalazł się wśród wytypowanych do pierwszego transportu do nowo powstałego obozu w Auschwitz. Finalnie w transporcie znalazło się 728 więźniów.
14 czerwca w godzinach porannych, po przemarszu kolumny więźniów ulicami Tarnowa, transport wyjechał z miasta. W Krakowie więźniowie usłyszeli jeszcze z megafanów o zdobyciu Paryża przez hitlerowskie Niemcy, co dodatkowo wszystkich przygnębiło. Po południu byli już w Auschwitz. Po pozbawieniu wszystkich rzeczy osobistych, kąpieli, dezynfekcji i ogoleniu całego ciała, Mieczysławowi nadano obozowy numer 52.
W dokumentach obozowych występuje jako robotnik. Więc, jeżeli przekaz siostry Mieczysława jest prawdziwy, musiał on ukryć swoją przeszłość przed Niemcami. Już od 15 czerwca więźniów poddawano tzw. „kwarantannie” czyli wyczerpującej gimnastyce podczas codziennego apelu, która miała doprowadzić ich do psychicznego i fizycznego załamania. Towarzyszyło temu bestialskie bicie. Zachował się jeden list od Mieczysława do rodziny, w którym zmuszano go do upominania się o przysłanie pieniędzy do obozu. Tego samego możemy się dopatrzeć w wielu innych listach więźniów Auschwitz do ich rodzin.
Dni w obozie miały na ciagłej pracy. Więźniowie byli zatrudniani przy pracach porządkowych, budowie ogrodzenia czy segregowaniu rzeczy odebranych do depozytu. Mieczysław przeżył w obozie 9 miesięcy. W lutym bądź marcu 1941 został osadzony w bloku głodowym, gdzie po jakimś czasie zmarł z głodu. Było to 19 marca 1941.
Jednakże jest jeszcze pewna teoria, na którą wskazuje pewna poszlaka. Czy Mieczysław rzeczywiście spotkał się z dziewczyną tego feralnego dnia? Czy może była to tylko informacja dla jego matki, żeby ukryć rzeczywiste powody wyjścia z domu? W obozie Mieczysław otrzymał numer 52, z kolei numer 54 otrzymał niejaki Augustyn Kasperkiewicz, urodzony 1 maja 1916 w Rybnej. Czyżby kuzyn? Matka Mieczysław pochodziła z Kasperkiewczów z Rybnej. Bliskość więziennych numerów może wskazywać, że zostali schwytani razem. Za dużo w tym wszystkim przypadków.
Moja teoria, którą chciałbym zweryfikować brzmi następująco. Dwóch kuzynów, w tym samym wieku, bardzo możliwe, że weteranów Kampani Wrześniowej, zaangażowało się w konspirację powstającą niedługo po przegranym wrześniu. Tego dnia gdy zostali złapani, mogli przebywać na spotkaniu konspiracyjnym. Spotkanie z dziewczyną było przykrywką. Być może Niemcy podejrzewali, że obaj młodzieńcy mogli być zaangażowani w nowo powstający ruch narodowowyzwoleńczy. Mógł to być powód, że obaj znaleźli się na liście pierwszego transportu do Auschwitz. Dodajmy jeszcze, że w jakiś czas po schwytaniu Mieczysława, jego młodszy brat Kazimierz działał w podziemiu socjalistycznym, za co również trafił do Auschwitz. On jednak przeżył i został przeniesiony do obozu w III Rzeszy, gdzie doczekał wyzwolenia. Z kolei trzeci brat Bronisław już w 1940 roku trafił na przymusowe roboty do Rzeszy.
Teoria wydaje się spujna, jednak będzie trzeba potwierdzić pokrewieństwo Mieczysława i Augustyna a także ich udział w Kampani Wrześniowej. To może pomóc w ustaleniu dalszych faktów. Oczywiście to jedna z wielu możliwości, ale zdecydowanie warta sprawdzenia.
Uzupełnijmy jeszcze historię Augustyna. Jako jeden z niewielu opuścił obóz żywy, jeszcze przed zakończeniem wojny. 19 września 1941 Rudolf Hess podpisał jego zwolnienie z obozu. Czy była to łapówka zapłacona przez jego rodzinę, czy inny powód tego nie wiem. Wiadomo, że po wojnie ubiegał się o pomoc finansową ze względu na poddawanie eksperymentom pseudomedycznym w Auschwitz. Zmarł 26 kwietnia 1976 i został pochowany w Krakowie.
Profil Mieczysława na geni.com:
https://www.geni.com/people/Mieczysław-Hanek/6000000069294788825
O pierwszym transporcie do Auschwitz można przeczytać poniżej. Szczególnie polecam trzeci link z wirtualną prezentacją:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pierwszy_masowy_transport_do_Auschwitz
http://www.chsro.pl/pierwszy-transport/lista.html
https://artsandculture.google.com/exhibit/rwKylRks2DKmKA
Mariusz Pabijan
Toż To Przodek 